డాక్టర్ శామ్యూల్ హెన్రీ కెల్లాగ్ (1839–1899) నిస్వార్థంగా సేవ చేసిన ప్రముఖ ప్రెస్బిటీరియన్ మిషనరీ. 19వ శతాబ్దంలో భారతదేశానికి వచ్చిన విశిష్టమైన క్రైస్తవ మిషనరీల్లో ఈయనకున్న స్థానం ప్రత్యేకమైనది. హిందీ బైబిల్ పునః అనువాదానికి సహాయంగా విశేష కృషి చేసిన వ్యక్తిగా గుర్తింపు పొందారు. విలియం హూపర్, జోసెఫ్ ఆర్థర్ లాంబర్ట్ లాంటి విశ్వాస సహచరులతో కలిసి ఈయన చేసిన సేవ భారతదేశ బైబిల్ అనువాద చరిత్రలో చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయింది.
Dr. Samuel Henry Kellogg (1839-1899) was a highly influential Presbyterian missionary to India who played a significant role in revising and retranslating the Hindi Bible. He worked alongside William Hooper and Joseph Arthur Lambert, both of whom were also respected missionaries and scholars. Due to his exceptional command of Hindi and Sanskrit, Kellogg’s contribution to the Hindi Bible was so pivotal that no replacement was appointed after his death to continue his role in the project. He was a prolific author, and his works span theology, linguistics, and comparative religion.
అలిస్ మిల్డ్రెడ్ కేబుల్ (1878-1952) బ్రిటన్ దేశానికి చెందిన ప్రొటెస్టెంట్ మిషనరీ. చైనా దేశంలో “చైనా ఇన్ ల్యాండ్ మిషన్” సంస్థతో కలిసి సేవ చేసారు. ముఖ్యంగా చైనా పశ్చిమ ప్రాంతాల్లోని గోబీ ఎడారి వంటి ప్రమాదకరమైన, ఒంటరితనమున్న ప్రాంతాలలో ఈమె చేసిన మిషనరీ పని చాలా పేరుగాంచింది. ఈమెకు సహచరులుగా ఫ్రాన్సెస్కా ఫ్రెంచ్ మరియు ఎవాంజెలినా ఫ్రెంచ్ అనే ఇద్దరు మహిళలతో కలిసి “గోబీ ఎడారిలో ముగ్గురు మహిళలు”గా ప్రసిద్ధి చెందారు. ఈమె సాహసోపేతమైన సువార్త పరిచర్యను చేపట్టారు. ముస్లింలు, బౌద్ధులు, ఇతర స్థానిక విశ్వాసాలవారికి క్రీస్తుయేసు సువార్తను తెలిపారు.
Alice Mildred Cable (1878 – 1952) was a British Protestant Christian missionary in China, serving with the China Inland Mission. She is best known for her pioneering work, particularly in the remote regions of western China, including the Gobi Desert. Along with her close companions, Francesca French and Evangelina French (known together as the “Three Women of the Gobi”), she undertook bold evangelistic journeys through dangerous and isolated areas, sharing the Gospel among Muslim, Buddhist, and animist communities.
జాన్ ఫిలిప్ బోయం (1683-1749) జర్మన్ రీఫార్మ్డ్ మిషనరీగా, అమెరికా పెన్సిల్వేనియాలో సంఘమును స్థాపించి, అభివృద్ధి చేయడంలో కీలక పాత్ర పోషించిన వ్యక్తి. ఇది తరువాతి కాలంలో యునైటెడ్ రీఫార్మ్డ్ చర్చ్గా మారింది. 1725లో బోయం, ఫాల్క్నర్ స్వాంప్, స్కిప్పాక్, వైట్మార్ష్ ప్రాంతాల్లోని సంఘాలకు అశాస్త్రీయ పాస్టర్గా సేవను ప్రారంభించాడు. చర్చ్ కు ఒక నిఖార్సైన పరిపాలన అవసరం ఉన్నదని గుర్తించిన ఈయన, ఓ విస్తృతమైన రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించాడు. ఈ రాజ్యాంగంలో ఆత్మీయ నాయకత్వ బృందంతో పరిపాలన, హైడెల్ బర్గ్ బోధక పుస్తకం, శాసన నిబంధనలు మరియు ఆర్థిక నిర్వహణ వంటి అంశాలకు స్పష్టమైన మార్గదర్శకాలను సమర్పించాడు. ఈ రాజ్యాంగం, ఆ ప్రాంతంలోని ఇతర రీఫార్మ్డ్ సంఘాలకు కూడా ఆదర్శంగా నిలిచింది.
John Philip Boehm (1683–1749) was a pioneering German Reformed minister who played a foundational role in establishing the Reformed Church in Pennsylvania, which later became part of the Reformed Church in the United States. In 1725, Boehm began serving as an unordained pastor for congregations in Falkner Swamp, Skippack, and Whitemarsh. Recognizing the need for structured governance, he drafted a constitution for the church that established a consistory-based church government, adopted the Heidelberg Catechism, and set guidelines for discipline and financial management.
ఆండ్రూ జ్యూక్స్ (1847–1931) కెనడాలో జన్మించి, ఇంగ్లాండ్లో విద్యనభ్యసించి, మన దేశమునకు వచ్చి సేవ చేసిన మిషనరీ. ఈయన వైద్యుడిగా క్రైస్తవ మిషనరీ కార్యకలాపాలు, భాషా అభివృద్ధికి గణనీయమైన సేవలందించారు. 1878లో ఈయనను చర్చ్ ఆఫ్ ఇంగ్లాండ్కు చెందిన, చర్చి మిషనరీ సొసైటీ (CMS) వైద్య మిషనరీగా పంజాబ్, సింద్ లో నియమించింది. ఆండ్రూ జ్యూక్స్ దేరా ఘాజీ ఖాన్ లో ఉంటూ చనిపోయేంత వరకు సేవలు అందించారు. ఇక్కడినుండే నేటి పాకిస్తాన్ ప్రాంతమంతా కవర్ చేసేవారు. ఈయన తన జీవితాన్ని స్థానిక పంజాబీ భాషయైన జట్కీ ఉపభాషలో బైబిల్ అనువాదానికి అంకితమై, 1898లో నాలుగు సువార్తలకు అనువాదాన్ని పూర్తిచేశారు.
Andrew Jukes (1847-1931) was a Canadian Anglican missionary and doctor who made significant contributions to Christian missionary work and linguistic development in colonial India. He was appointed in 1878 as a medical missionary by the Church Missionary Society (CMS), one of the principal missionary organizations of the Church of England. He was assigned to the CMS’s Punjab and Sindh mission, which encompassed much of present-day Pakistan, and was stationed at the Baloch mission in Dera Ghazi Khan, where he served until 1906.
హెర్మాన్ గుండెర్ట్ (1814–1893) మన దేశములో, కేరళ ప్రాంత ప్రజల మధ్య ఎనలేని సేవచేసిన జర్మన్ మిషనరీ. ఈయన మలయాళ భాష, సాహిత్యంలో చేసిన అపూర్వమైన కృషికి, గుర్తింపు పొందారు. మలబార్ తీరాన తలస్సేరీ (తెలిచేరి)లో ఎక్కువ కాలం సేవ చేశారు. 1859లో ఈయన రచించిన మలయాళభాషా వ్యాకరణం, మలయాళంలో మొదటి సమగ్ర వ్యాకరణ గ్రంథం కాగా, 1872లో ప్రచురించిన మలయాళ-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు భాష ప్రమాణీకరణకు బలమైన పునాదులు వేసింది. మలయాళ భాషలో పూర్తి విరామం, అల్ప విరామం, అర్థ విరామం, ఉపవిరామం, ప్రశ్నార్థకం వంటి విరామ చిహ్నాలను పరిచయం చేసిన ఘనత కూడా గుండెర్ట్ దే. ఈయన బైబిల్ను మలయాళంలోకి అనువదించడంలో చురుకుగా పాల్గొని, మాతృభాషలో వేదాంత పాఠాలను అందుబాటులోకి తెచ్చారు.
Hermann Gundert (1814 – 1893) was a German missionary, best known for his significant contributions to the Malayalam language and literature. He lived and worked primarily in Tellicherry (now Thalassery) on the Malabar Coast in present-day Kerala. He compiled the first comprehensive Malayalam grammar book, Malayalabhaasha Vyakaranam (1859), and later produced a Malayalam-English dictionary in 1872, both of which played a foundational role in standardizing the language. He was the one who introduced the punctuation marks – full stop, comma, semicolon, colon, and question mark – into the Malayalam language.