ఫ్రాన్సిస్ నాథన్ పెలౌబెట్ (1831-1920) అమెరికన్ కాంగ్రిగేషనల్ బోధకుడు, అంతర్జాతీయ సండే స్కూల్ లెసన్స్ పై పెలౌబెట్ సెలెక్ట్ నోట్స్ అనే రచనకు ప్రసిద్ధి చెందాడు. ఇది బైబిల్ అధ్యయనానికి, ఆదివారం పాఠశాల ఉపాధ్యాయులకు విస్తృతంగా ఉపయోగించే వనరు, ఇది బైబిల్ గ్రంథాల వివరణాత్మక వివరణలు, అనువర్తనాలను అందిస్తుంది. ఈయన సండే స్కూల్ ఉద్యమాన్ని ప్రోత్సహించడంలో, రూపొందించడంలో ప్రముఖ స్వరం. ఈయన పద్దతి, అంతర్దృష్టి విధానం బైబిలు అధ్యయనాన్ని సామాన్యులకు మరింత అందుబాటులోకి, ఇంకా ఆచరణాత్మకంగా చేసింది.
Francis Nathan Peloubet (1831–1920) was an American Congregational minister and religious writer, best known for his work Peloubet’s Select Notes on the International Sunday School Lessons. This was a widely used resource for Bible study and Sunday school teachers, providing detailed explanations and applications of biblical texts. He was a leading voice in promoting and shaping the Sunday school movement. His methodical and insightful approach made Bible study more accessible and practical for laypeople.
జోనాథన్ ఎడ్వర్డ్స్ (1703–1758) మొదటి గొప్ప మేల్కొలుపులో కీలక వ్యక్తి, అమెరికా అత్యంత ప్రభావవంతమైన వేదాంతవేత్తలలో ఒకరు. దేవుని సార్వభౌమాధికారం, మానవ పాపం, నిజమైన మార్పిడి అవసరాన్ని, పాప క్షమాపణను నొక్కిచెప్పిన ఈయన శక్తివంతమైన ఉపన్యాసాలు బాగా పేరు పొందాయి. ఈయన కాల్వినిస్ట్ వేదాంతాన్ని సమర్థించాడు. న్యూ ఇంగ్లాండ్ లో మతపరమైన ఉత్సాహాన్ని పునరుద్ధరించడంలో కీలక పాత్ర పోషించాడు.
Jonathan Edwards (1703–1758) was a key figure in the First Great Awakening and one of America’s most influential theologians. He is best known for his powerful sermons, such as Sinners in the Hands of an Angry God, which emphasized God’s sovereignty, human sinfulness, and the need for true conversion. He upheld Calvinist theology and was instrumental in reviving religious fervor in New England.
థామస్ క్రాన్మెర్ (1489–1556) కాంటర్‌ బరీకి మొదటి ప్రొటెస్టంట్ ఆర్చ్ బిషప్, ఆంగ్ల సంస్కరణలో కీలక వ్యక్తి. ఈయన చర్చ్ ఆఫ్ ఇంగ్లాండ్‌ను రూపొందించడంలో ప్రధాన పాత్ర పోషించాడు, ముఖ్యంగా కింగ్ హెన్రీ VIII మరియు ఎడ్వర్డ్ VI ఆధ్వర్యంలో. కేథరీన్ ఆఫ్ అరగాన్ నుండి కింగ్ హెన్రీ VIII తన రద్దును పొందడంలో ఈయన కీలక పాత్ర పోషించాడు, ఇది రోమ్ నుండి ఇంగ్లాండ్ విడిపోవడానికి దారితీసింది. ఈయన రాచరిక ఆధిపత్యానికి మద్దతు ఇచ్చాడు. కాంటర్‌బరీ, ఆర్చ్ బిషప్‌గా చర్చ్ ఆఫ్ ఇంగ్లాండ్, సిద్ధాంతపరమైన, ప్రార్ధనా పునాదులను వేశాడు.
Thomas Cranmer (1489–1556) was the first Protestant Archbishop of Canterbury and a key figure in the English Reformation. He played a central role in shaping the Church of England, particularly under King Henry VIII and Edward VI. He played a key role in securing King Henry VIII’s annulment from Catherine of Aragon, leading to England’s break from Rome. He supported royal supremacy and, as Archbishop of Canterbury, laid the doctrinal and liturgical foundations of the Church of England. Under Edward VI, he advanced Protestant reforms, compiling the Book of Common Prayer and changing church doctrines.
జార్జ్ కాలిక్స్టస్ (1586–1656) ఒక లూథరన్ వేదాంతవేత్త, వివిధ క్రైస్తవ తెగల మధ్య, ప్రత్యేకించి లూథరన్లు, కాథలిక్కులు, సంస్కరించబడిన క్రైస్తవుల మధ్య ఐక్యతను పెంపొందించడానికి చేసిన ప్రయత్నాలకు ప్రసిద్ధి చెందారు. ఈయన సర్వసమాన విధానం కోసం వాదించాడు, ఒప్పుకోలు విధానాల కంటే క్రైస్తవ మతం యొక్క ప్రధాన సిద్ధాంతాలను నొక్కి చెప్పాడు. ఈయన అన్ని ప్రధాన క్రైస్తవ సంప్రదాయాలు పంచుకునే ప్రాథమిక విశ్వాసాలను హైలైట్ చేయడం ద్వారా క్రైస్తవ ఐక్యతను కోరాడు. ప్రారంభ చర్చి (న్యూ టెస్టమెంట్ చర్చి) యొక్క విశ్వాసం తరువాత సిద్ధాంత వివాదాల కంటే ఐక్యతకు పునాదిగా ఉపయోగపడుతుందని ఈయన వాదించాడు. ఈ విధానం సింక్రెటిజం అని పిలువబడింది, వేదాంత వైరుధ్యాలను తగ్గించడం, సయోధ్యను పెంపొందించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
George Calixtus (1586–1656) was a Lutheran theologian known for his efforts to promote unity among different Christian denominations, particularly Lutherans, Catholics, and Reformed Christians. He advocated for a more irenic and ecumenical approach to theology, emphasizing the core doctrines of Christianity rather than confessional divisions. He sought Christian unity by highlighting the fundamental beliefs shared by all major Christian traditions. He argued that the faith of the early church (New Testament Church) should serve as the foundation for unity, rather than later doctrinal disputes.
రాబర్ట్ విలియం డేల్ (1829–1895) బర్మింగ్హామ్లో ఉన్న ఒక ప్రభావవంతమైన ఇంగ్లీష్ కాంగ్రెగేషనల్ చర్చి నాయకుడు. ఈయన 1853లో కార్స్ లేన్ చాపెల్ కు సహ-పాస్టర్, తరువాత దాని ఏకైక పాస్టర్ అయ్యాడు. డేల్ సాంఘిక సంస్కరణలు, చర్చ్ ఆఫ్ ఇంగ్లండ్ స్థాపన కోసం వాదిస్తూ, పౌర జీవితంలో లోతుగా నిమగ్నమయ్యాడు. ఈయన 1870 నాటి ఫోర్స్టర్ ఎలిమెంటరీ ఎడ్యుకేషన్ చట్టమును రూపొందించడంలో కీలక పాత్ర పోషించాడు. నాన్ కాన్ఫార్మిస్ట్ సూత్రాలకు అనుగుణంగా లౌకిక విద్యకు మద్దతు ఇచ్చాడు. వేదాంతవేత్తగా, రచయితగా, ఈయన “ది అటోన్మెంట్” (1875)లో రాశాడు, దేవుడు, మానవాళి మధ్య సయోధ్యకు మార్గంగా క్రీస్తు మరణాన్ని నొక్కి చెప్పాడు. ఈయన బోధనలు సివిక్ గోస్పెల్ను ప్రతిబింబిస్తాయి, ఇది సామాజిక సమస్యలను పరిష్కరించడంలో చర్చి పాత్రను ప్రోత్సహించింది.
Robert William Dale (1829–1895) was an influential English Congregational church leader based in Birmingham. He became co-pastor of Carr’s Lane Chapel in 1853 and later its sole pastor. Dale was deeply involved in civic life, advocating for social reforms and the disestablishment of the Church of England. He played a key role in shaping the Forster Elementary Education Act of 1870, supporting secular education in line with Nonconformist principles. As a theologian and author, he wrote “The Atonement” (1875), emphasizing Christ’s death as a means of reconciliation between God and humanity.